Za izvještaj izvjestioca Krisa van Dajka, kojim se predlaže izmjena uredbe o izuzetnim trgovinskim mjerama za zemlje i teritorije koje učestvuju u Procesu stabilizacije i pridruživanja ili su povezane sa njim, glasala su 543 poslanika, protiv je bilo 72, a uzdržana 22.

Postojećom uredbom EP i Savjeta EU, koja važi do 31. decembra, voće i povrće koje se izvoze iz Albanije, BiH, Kosova, Crna Gore, Sjeverne Makedonije i Srbije oslobođeni su specifičnih carina i omogućava se pristup globalnoj carinskoj kvoti za vino porijeklom sa Zapadnog Balkana.

Evropska komisija je preporučila da se nastavi podrška ranjivim ekonomijama u regionu Zapadnog Balkana, tako što će primjena Uredbe o izuzetnim trgovinskim mjerama za zemlje i teritorije koje učestvuju u Procesu stabilizacije i pridruživanja ili su povezane sa njim biti produžena za pet godina, do 31. decembra 2030. godine.

Produženje do 2030. predstavlja prijedlog koji “balansira kontinuitet, odgovornost i pravnu sigurnost” i pruža Zapadnom Balkanu i ekonomskim operaterima “ograničen pristup osnovnom tržištu, uz zadržavanje odgovarajućih mehanizama uslovljavanja”, objavljeno je na sajtu Evropskog parlamenta.

Dodaje se da je produženje ovih mjera u skladu sa Planom rasta EU za Zapadni Balkan, koji ističe bližu integraciju regiona u jedinstveno tržište EU.

Povezani članci

Politika

Vuković: Zapadni Balkan ide u antizapadnom smjeru, Crna Gora je najizraženiji primjer

Hronika

Kriminalne grupe sa Zapadnog Balkana važni igrači u Holandiji

Politika

Varhelji: Nema više razloga da do 2027. godine Zapadni Balkan ne bude spreman za ulazak u EU

Da bi zemlje regiona mogle da koriste te povlastice, moraju da poštuju definiciju proizvoda sa porijeklom, da se obavežu da neće povećavati carine ili ograničenja na proizvode uvezene iz EU i da neće “učestvovati u teškim i sistemskim kršenjima ljudskih prava, uključujući osnovna prava radnika, i da će poštovati principe demokratije i vladavine prava”.

Takođe, treba da sprovode ekonomske reforme i da sarađuju sa drugim zemljama, posebno na uspostavljanju regionalnog područja slobodne trgovine.

Evropska komisija može da predloži potpunu ili djelimičnu suspenziju trgovinskih povlastica, ako zemlja ne ispunjava svoje obaveze.

Trgovina između EU i zemalja Zapadnog Balkana je 2024. iznosila više od 83 milijarde evra. Evropska unija je vodeći trgovinski partner regiona, sa udjelom od gotovo 78 odsto u ukupnom izvozu regiona i 59 odsto njegovog uvoza.

Kako izvjestilac Van Dajk ističe u obrazloženju prijedloga, trgovina obuhvaćena ovim mjerama je od 2018. do 2024. uvećana za više od 125 odsto, 60,5 miliona eura na 137 miliona eura.