Od Titove smrti prošlo je 45 godina, ali mnogi građani bivše SFRJ i dalje obilaze njegov grob u Kući cvijeća na Dedinju, u Beogradu, gdje je prije deset godina sahranjena i njegova supruga Jovanka.
Tito se razbolio u 88. godini i to ga nije spriječilo da učestvuje na Samitu nesvrstanih u Havani 1979. godine.Novu 1980. godinu dočekao je u Karađorđevu, ali nije mogao da stoji, pa je čestitku narodima Jugoslavije izgovorio sjedeći. Tri dana kasnije smješten je u Klinički centar u Ljubljani zbog začepljenja butne i potkoljenične arterije, a 20. januara amputirana mu je lijeva noga, dok su mu tokom februara otkazali bubrezi, a zatim su se javili problemi sa srcem i plućima.
Umro je 4. maja 1980. u 15.05 sati. U 18.50 svi TV ekrani zacrnjeni su na 30 sekundi. Nakon pauze od 30 sekundi, tačno u 18 i 50 spiker TV Beograda Miodrag Zdravković je saopštio: ,,Umro je drug Tito”.
Sahrani Josipa Broza Tita u Beogradu prisustvovalo je više od 200 istaknutih ličnosti iz cijelog svijeta, uključujući i predsjednika SSSR-a Leonida Brežnjeva, kancelara tadašnje zapadne Njemačke Helmuta Šmita, čelnika DDR-a Eriha Honekera i britansku premijerku Margaret Tačer.
Tito je sahranjen uz taktove Internacionale i jugoslovenske himne, a u gradovima i lukama širom države odjekivale su sirene.
U Crnoj Gori su tada održani komemorativni skupovi, a desetine hiljada građana već prvog dana su se upisale u knjige žalosti koje su, samo u Titogradu, bile otvorene na pet lokacija.
,,Crnogorski narod, pripadnici naroda i narodnosti koji u Crnoj Gori žive, radnička klasa, komunisti, svi njeni radni ljudi i građani duboko su potrešeni smrću Josipa Broza Tita. SR Crna Gora je u Titovoj Jugoslaviji postala ravnopravan član zajednice naroda i narodnosti, uspješno savladavajući teško nasljeđe prošlosti, ostvarujući svestrani privredni, kulturni i opštedruštveni preobražaj”, navedeno je u telegramu koji je crnogorsko rukovodstvo uputilo Predsjedništvu SFRJ.
U toku sahrane, stotine vozača kod Titograda izašle iz kamiona
Savez sindikata Crne Gore odlučio je da, umjesto kupovine vijenaca i cvijeća, novac uloži u Titov fond za stipendiranje djece iz radničkih porodica.
Brojni su bili građani Crne Gore koji su odlazili u Beograd kako bi se poklonili Titu.
U momentima Titove sahrane, na putu Titograd – Tuzi formirana je kolona od blizu 500 kamiona. Bili su to autoprevoznici iz glavnog grada i okoline, koji su izašli iz teretnjaka i dugo stajali pored puta u tišini, uz poruku „Druže Tito, mi ti se kunemo“.
Deset godina kasnije bivša Jugoslavija bila je poprište građanskih ratova, nakon secesija bivših jugoslovenskih republika, prvo Slovenije, a zatim Hrvatske i Bosne i Hercegovine.
Glavni grad Crne Gore je od 13. jula 1946. pa sve do 2. aprila 1992. nosio ime Titograd. U Podgoricu, tj. svoj Titograd, simbolički se vratio 19. decembra 2018. Tada mu je otkriven spomenik na Bulevaru Svetog Petra Cetinjskog i to na Dan oslobođenja glavnog grada Crne Gore.
Josip Broz Tito rođen je u Kumrovcu, u Zagorju, u mješovitoj hrvatsko-slovenačkoj porodici maja 1892. godine. Tokom njegovog života kao datum rođenja obilježavan je 25. maj, i to kao ,,Dan mladosti”.
Kao austrougarski vojni obveznik učestvovao je u Prvom svjetskom ratu, s činom kaplara, između ostalog i na srpskom frontu. Ranjen je i zarobljen u Galiciji, na ruskom frontu, 1915. godine, pa je izvjesno vrijeme proveo kao zarobljenik u Rusiji. U njegovim zvaničnim biografijama, u poslijeratnom periodu, navođeno je da je potom učestvovao u Oktobarskoj revoluciji.
U Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca vratio se krajem oktobra 1920. godine, kada postaje član Komunističke partije. Godine 1937. postao je generalni sekretar KPJ, poslije smjenjivanja i strijeljanja Milana Gorkića, prethodnog lidera te partije. Radio je i školovao se 1936. i 1937. godine u Kominterni u Moskvi.
Kao lider KPJ predvodio je u Drugom svjetskom ratu partizanski pokret, a iz rata je izašao kao legendarni vođa.
Osim borbe protiv okupatora, jedinice pod njegovom komandom sprovele su komunističku revoluciju, tokom i nakon rata, u kojoj su, između ostalog, u sprovođenju revolucionarne ,,pravde” nestale i desetine hiljada nekomunista pod obrazloženjem “borbe protiv saradnika okupatora”, posebno na Golom otoku.
Godine 1948. odbacio je Rezoluciju Informbiroa komunističkih partija i odolijevao snažnom Staljinovom pritisku, nakon čega je godinama vješto balansirao između istočnog i zapadnog bloka, izborivši sasvim osobenu poziciju Jugoslavije kao čelnice Pokreta nesvrstanih.
Njegova uloga u Pokretu nesvrstanih, u poznijoj fazi, posebno je upamćena po dosljednom nastojanju da se nesvrstani zadrže po strani od uticaja pojedinih problokovski opredijeljenih članica.
Preporučeno
U unutrašnjoj politici ostavio je uređenje koje se na kraju pokazalo kao neodrživo za funkcionisanje SFRJ, poput Ustava iz 1974. godine, koji je praktično razvlastio državu na račun republika.
Video