Činjenica da bi Crna Gora vrlo lako mogla da se nađe na novoj migrantskoj ruti od Albanije ka zemljama Evropske Unije, znači i povećanu opasnost po bezbjednost građana CG i njihove imovine, jer i sami tranzit migranata kroz našu državu može dovesti do sličnog problema sa kojim se susrela Italija, gdje je povećan broj teških krivičnih djela izvršenih od strane migranata u Italiji.
Povodom najave otvaranja centra za migrante u susjednoj nam Albaniji portal Standard je kontaktirao Upravu policije, kako bi dobili odgovore da li je Crna Gora spremna na izazov tranzitnog prolaza migranata kroz našu državu.Iz UP su za portal Standard saopštili da je trenutna situacija po pitanju migracija stabilna, te da je tokom 2023. godine, registrovano je 4.698 migranata, što je za 16% manje nego prethodne godine.
Ipak kako kažu iz UP aktuelni migracioni pritisak, razvijene mreže krijumčarenja i različiti oblici prekograničnog kriminala su izazovi koje, uz ukrajnisku krizu na Zapadnom Balkanu podjednako dijelimo sa susjednim graničnim pozicijama i evropskim partnerima.
Iz Uprave policije navode da je tokom 2022. godini registrovano 150% više migranata nego 2021. godine. U najvećem broju se radi o državljanima: Avganistana (2.135), zatim Pakistana (681), Irana (623), Bangladeša (543), Maroko (145), Indija (94), Nepal (63).
Kada su pitanju ilegalni migranti, iz UP su pojasnicli da oni za ulazak u Crnu Goru i dalje najčešće koriste brdske staze, nepristupačne terene u području na granici sa Republikom Albanijom, dok u najvećem broju slučajeva nezakonito pokušavaju izaći iz Crne Gore na granici sa Bosnom i Hercegovinom, ređe Republikom Hrvatskom i Republikom Srbijom.
Iz uprave policije navode da migranti koji ilegalno pređu državnu granicu u Crnu Goru izražavaju namjeru za podnošenje zahtjeva za međunarodnu zaštitu organizacionoj jedinici Uprave policije na području opštine gdje trenutno borave.
“U postupku izražavanja namjere za podnošenje zahtjeva za međunarodnu zaštitu, inspektori za strance registruju sva lica koja izraze namjeru, na način što prikupljaju podatke o identitetu stranca, pravcu putovanja od zemlje porijekla do Crne Gore, kao i ličnim svojstvima. Od stranca koji izražava namjeru uzimaju se otisci svih prstiju i fotografija”, pojasnili su iz Uprave policije.
Kako kažu, shodno Zakonu o međunarodnoj i privremenoj zaštiti stranaca osobe se ne kažnjavaju za nezakoniti ulazak u našu zemlju, več se migranti smještaju u Direkciju za prihvat stranaca koja je otvorenog tipa i tamo dobijaju identifikacione potvrde.
“Mnogi od njih ne čekaju okončanje postupka po podnijetom zahtjevu za azil već odmah ili u roku od 2-3 dana pokušavaju nezakonito da napuste teritoriju Crne Gore, pojašnjavaju iz UP.
Kako su za portal Standard saopštili iz UP, jedan od ključnih prioriteta za kontrolu migratornih kretanja je uspostavljanje sistema za elektronsku identifikaciju i registraciju migranata kojim će se omogućiti pravovremena razmjena informacija sa zemljama regiona i državama članicama Evropske unije, te je iz tog razloga, u saradnji sa Evropskom komisijom i FRONTEX-om izrađen master plan kojom je procijenjena IT i komunikaciona infrastruktura, kako bi se izgradio sistem u skladu sa evropskim standardima, odnosno EURODAC sistemom.
Iako je porast kriminala u Italiji direktno povezan sa migrantima iz UP navode da kada su u pitanji incidenti u našoj zemljiu kojima su učestvovali migranti oni gotovo da tokom ove godine, nijesu ni zabilježeni, tako da ne mogu govoriti o nekim većim incidentima koji su počinili migranti, nekim sukobima, korišćenju oružja i drugih predmeta u incidentima. Takođe nije se dešavalo da se kod migranata nađe oružje.
Jedan od najvećih problema za Crnu Goru i pitanje je kako se zaštiti od masovnog ilegalnog prelaska granice migranata koji odluče bez papira napustiti centar u Albaniji, o čemu su posebno pisali EU eskeprti i naglašavali da Albanija nema kapacitet da ih zadrži.
Iz Urave policije kažu da od decembra 2021. do oktobra 2023. na osnovu Memoranduma o razumijevanju sa Austrijom, realizovala se misija vazdušnog multisenzornog osmatranja državne granice Crne Gore prema Albaniji upotrebom dronova sa austrijskom policijom kao i zajedničke patrole korišćenjem savremenih tehhničkih sredstava za dnevno i noćno osmatranje, sa posebnim akcentom na suzbijanje nezakonitih migracija.
Ističu, da je shodno sporazumu sa EU čija je primjena počela 1. novembra 2023. godine, raspoređeno oko 60. pripadnika Evropske agencije za graničnu i obalsku stražu (Frontex), na državnoj granici Crne Gore, tako da se implementira Plan pojačanog obezbjeđenja državne granice prema Republici Albaniji.
“Pripadnici Frontex-a imaju izvršna ovlašćenja na bilo kojem dijelu naše, a ne samo na granici sa EU. Rad granične policije Crne Gore sa pripadnicima Frontexa će značajno unaprijediti rad granične policije i podići graničnu bezbjednost na veći nivo”, pojašnjavaju iz Uprave policije.
Kako navode, plan pojačanog obezbjeđenja državne granice ogleda se i u sprovođenju zajedničkih patrola granične policije sa svim susjedima, saradnja granične policije sa susjednim graničnim policijama kroz zatim zajednički rad u Zajedničkim policijskim centarima u Plavu i Trebinju, efikasno funkcionisanje Sporazuma o readmisiji, organizovanje zajedničkih sastanaka na centralnom, regionalnom i lokalnom nivou sa susjednim zemljama.
Preporučeno
“Granična policija Crne Gore, svojim angažovanjem pokazuje da je pouzdan partner u regionalnim međunarodnim operacijama – operativnim aktivnostima i da ima kapacitete zašite granice u skladu sa najboljim evropskim standardima”, zaključili su iz Uprave policije za Standard.
Video