Ministarstvo unutrašnjih poslova u februaru je formiralo radnu grupu koja bi trebalo da se pozabavi manjkavostima biračkog spiska, a evidencija glasača biće jedan od najvažnijih i najzahtjevnijih zadataka Odbora za sveobuhvatnu izbornu reformu.

Politikolog i izvršni direktor NVO Alfa centar Miloš Perović ističe da je sređivanja biračkog spiska jedno od najkompleksnijih pitanja jer rješenje podrazumijeva postojanje političke stabilnosti i volje.

Na brojne manjkavosti u evidenciji birača ukazuje se decenijama, ali je po tom pitanju malo šta urađeno. Rezultati popisa objavljeni prošle godine pokazali su da u Crnoj Gori ima desetine hiljada više glasača nego punoljetnih građana. To je podstaklo MUP da formira radnu grupu koja će se baviti biračkim spiskom, a jedan od zadataka Odbora sveobuhvatnu izbornu reformu je i izmjena Zakona o biračkom spisku.

Perović smatra da narativ o određenim temama, među kojima je i problem neažuriranog biračkog spiska, partije biraju zavisno od trenutnog političkog interesa.

“U parlamentarnim demokratijama, po definiciji, partije su stubovi demokratskih procesa, ali u Crnoj Gori to nije slučaj. Nažalost, pokazalo se da se odnos prema pitanju biračkog spisaka podešava u odnosu na politički interes i u zavisnosti od političkih pozicija koje partijama u tom momentu odgovaraju. To kažem jer je sređivanje biračkog spiska bilo jedno od ključnih predizbornih obećanja tadašnjih opozicionih partija prije promjene vlasti 2020. godine. Međutim, ni skoro pet godina nakon toga ništa nije urađeno i danas govorimo o istim problemima i nepovjerenju građana u cjelokupan izborni sistem”, kazao je Perović za “Dan”.

Povezani članci

Hronika

Slučaj Jelene Perović: Politička (zlo)upotreba pravosuđa

Politika

“Uvezeni” dupli, “fantom” birači – vječita tema izbora u Crnoj Gori

Društvo

DFC analiza: Kampanje uticaja – Pokušaji oblikovanja unutrašnje i spoljne politike Crne Gore

Kako je ocijenio, ključni razlog nepovjerenja u birački spisak je činjenica da su u birački spisak upisani i građani koji tu ne bi trebalo da se nalaze. To je, kako kaže, posledica neažurnog Registra prebivališta crnogorskih državljana, ali i činjenice da jedan broj građana ima fiktivno prebivalište u Crnoj Gori, ali se ipak se nalaze u biračkom spisku i mogu da glasaju.

“Samo pitanje sređivanje biračkog spiska jedno je od najkompleksnijih pitanja u izbornoj reformi i za njegovo rješavanje mora postojati jasna politička volja. Nema sumnje da je ovo pitanje možda i najkompleksnije pitanje koje nas čeka u dugo očekivanoj izbornoj reformi. Bez dileme, pitanje biračkog spiska je i pitanje političke volje koja mora da postoji, tako da bih rekao da će jedan od prvih zadataka i prvi test za Odbor za izbornu reformu biti upravo i ovo pitanje. Nemam sumnju ni da to što taj odbor od 2015. godine ne daje očekivane i željene rezultate govori o manjku političke volje”, rekao je Perović.

Ističe da je za izbornu reformu potrebna i politička volja i politička stabilnost, a ni jedno ni drugo u Crnoj Gori trenutno ne postoji.

“Takođe, ne bi bilo dobro da izborna reforma bude kozmetička, samo da bi se zavrijedio štrik iz Evropske unije. Crnoj Gori je potrebna sveobuhvatna, sistemska i korjenita reforma”, naglašava Perović.

Iz Ministarstva unutrašnjih poslova nisu odgovorili na pitanja šta je Radna grupa za kontrolu biračkog spiska utvrdila za tri mjeseca od kada je formirana. U međuvremenu, saopštili su da je analizom stanja utvrđeno da se broj upisanih birača u opštini Šavnik od aprila do oktobra 2022. povećao sa 1.597 na 1.968 birača, odnosno za 371.

“U pitanju su lica koja su odjavila prebivalište iz drugih opština i prijavila ga u Šavniku u izbornoj godini”, objasnili su iz MUP-a.

Kako su dodali, nakon što izborni proces nije okončan, evidentirano je da se od 371 novoprijavljenog birača njih 236 vratilo u svoje prethodne opštine prebivališta, a na taj način je došlo do situacije da se ista lica istovremeno nalaze u biračkim spiskovima u dvije opštine.

“U skladu s tim, ministarstvo je, nakon obavljenih analiza, anonimnih prijava građana Šavnika i posjeta njihovih predstavnika, iniciralo terenske provjere. Do sada je izvršena terenska provjera za 86 lica, od kojih je samo 20 zatečeno na adresama na kojima su prijavila prebivalište, tačnije za njih 20 je utvrđeno da stvarno borave na prijavljenim adresama”, naveli su u saopštenju

Loptica u dvorištu skupštinskog odbora

Perović podsjeća i na inicijativu Ministarstva javne uprave vezanu za Koncept zakona o lokalnim izborima, kao jedan od mogućih prvih koraka u izbornoj reformi.

“Sada je loptica u dvorištu nadležnog skupštinskog odbora, pa će se na tom pitanju vidjeti da li zaista postoji politička volja za izmjene i promjene. Podatak da odbor za pet mjeseci ove godine nije ništa radio baš i ne pokazuje da ta volja postoji”, zaključio je Perović.