Pitanje vladavine zakona posebno je osjetljivo, s potencijalom da potrese same temelje 27-članog bloka.
Podjele između istoka i zapada nastavljene su i danas, kada su se čelnici vratili u konferencijsku dvoranu kako bi razgovarali o migraciji, temi koja je izazvala ogorčene podjele u Evropi kada je Njemačka otvorila vrata za tražioce azila koji su bježali pred ratom u 2015. godini.
Lišiti pravosuđe nezavisnosti
Poljska je ponovo branila presudu svog ustavnog suda od 7. oktobra da se evropski zakon primjenjuje samo u konkretnim, limitiranim poljima i poljski zakon ima primat nad svim ostalim.
Evropska komisija i zemlje članice kao što su Nizozemska, Finska i Belgija suprotstavile su se toj poziciji koja, kako tvrde, podriva zajedništvo EU – i zakonsko je pokriće za Varšavu da liši pravosuđe nezavisnosti, dodajući kako je to nazadovanje u demokratskim normama.
Zahvaljujući, međutim, autoritetu Francuske i Njemačke, zatišje je zavladalo u sporu nakon što su pozvale na dijalog, a ne na nadmetanje sa Poljskom.
Neposredno uoči početka samita, francuski predsjednik Emanuel Makron i njemačka kancelarka Angela Merkel održali su razgovore “u četiri oka” sa poljskim premijerom Mateušom Moravijeckim.
Dvosatna rasprava
“Makron je zatražio od Moravijeckog da “pronađe rješenje u skladu sa našim principima i zajedničkim pravilima”, saopštio je zvaničnik Jelisejske palate.
Čelnici su potom održali relativno kratku dvosatnu raspravu o toj temi, koju je pokrenuo Moravijecki.
“Rasprava je održana u mirnoj atmosferi”m kazao je zvaničnik EU koji je tražio da ostane anoniman.
Debata je “bila korak koji bi trebao pomoći u stvaranju rješenja”, dodao je zvaničnik.
Globalna nestašica energenata
Prethodno je vođeno četvorosatno sporenje oko energenata, što je bila prvobitna glavna tačka samita kada je organizovan.
Evropa se bori da pronađe način da se nosi s globalnom nestašicom energenata, istovremeni se držeći cilja ublažavanja klimatskih promjena.
Diplomate su saopštile da je češki premijer Andrej Babis, podržan od strane mađarskog lidera Viktora Orbana, odbio potpisati zaključke samita o energetici, tražeći novi jezik u sistemu suzbijanja emisije ugljendioksida u EU, kome se protivi.
