U svojim knjigama objavili su imena desetine ljubavnica. Za neke je potvrđeno, za većinu se sumnja. Ipak, ako bi se držali zvaničnih podataka i svjedočenja, pored pet supruga, imao je još dvanaest dama sa kojima je bio intimno blizak, navodi portal Urbanestrane.rs.
Kao zvanične životne saputnice spominju se Pelagija Belousova, Lucija Bauer, Herta Has, Davorjanka (Zdenka) Paunović i Jovanka Broz (djevojačko Budisavljević).
Dok je bio mlad i često bez para, dame je osvajao šarmom, lijepim manirima i smislom za humor. Vremenom, autoritet i vlast su postali afrodizijak. Kada je imenovan za prvog čovjeka KPJ, sa ženama nije imao problema. Pred njim su drugarice “padale”.
Već su izlizane priče da je tokom braka sa Jovankom, već u poodmaklim godinama, znao da se viđa sa glumicama, maserkama i operskim pjevačicama. Ovo su samo neke od njih.
Nježna Ruskinja
Brozova prva žena bila je Ruskinja Pelagija Belousova, zvana Polka. Rođena je 1904. godine u selu Mihajlovka, kod Omska. Potiče iz seljačke porodice i nije stekla nikakvo više obrazovanje. Upoznao ju je kao vojni zarobljenik u logoru u Sibiru. Polka je bila jako mlada, imala jedva 16 godina.
Vjenčali su se 1919. u Omsku, posle čega su došli u Zagreb. Pelagija i Josip dobili su troje djece – Hinka, Zlaticu i Žarka, ali je preživio samo Žarko. Rođen je 2. februara 1924. godine. Kada je 1928. godine Tito osuđen na višegodišnju robiju zbog komunističkih aktivnosti, Polka se sa Žarkom vratila u SSSR. Razveli su se, ili je na to bila prinuđena. Sreli su se ponovo 1935. kada je Josip došao u Moskvu da pronađe sina Žarka. Pelagija nije uspjela da umakne staljinističkom teroru. Provela je više godina u sovjetskim gulazima.
Pelagija Belousova Broz je 1938. godine uhapšena i dvije godine je provela u zatvoru. Ponovo je uhapšena 1948. godine, posle Titovog sukoba sa Staljinom i na montiranom procesu osuđena na deset godina robije. Godine 1957. puštena je iz zatvora i rehabilitovana. Umrla je marta 1967. godine u Moskvi, od posljedica infarkta.
getty
Ni danas razlog razlaza Tita i Pelagije nije dovoljno razjašnjen. Izgleda da je uzrok razlaza činjenica da Pelagija 1935. godine, kada je Tito došao u Moskvu, nije ni znala gdje se Žarko nalazi (imao je tada 11 godina). Josip Broz je pronašao sina u sirotištu i poveo sa sobom, a Pelagiju nikada više nije pomenuo.
Karijera preča od Lucije
Josip Broz nije dugo patio za Pelagijom. Sa Lucijom Bauer (drugo ime Ana Kenig), vjenčao se oktobra 1936. u Moskvi. Ubrzo posle vjenčanja s Bauerovom, Tito se po direktivi Kominterne vratio u Jugoslaviju, dok je mlada supruga pazila Žarka u partijskom hotelu „Luks“. Trebalo je da dobije neophodna dokumenta i da sa Titovim sinom dođe u Jugoslaviju, ali joj to nije uspjelo.
U arhivskoj građi pronađeno je pismo u kome je Tito pisao o Luciji Bauer i tome kako je brinula o njegovom sinu Žarku Brozu:
“Bilo mi je veoma teško samom sa dječakom (Žarkom), jer sam radio u Komiterni, a on je bio sam kod kuće i često je pravio izgrede u hotelu. Iz uprave „Luksa“ neprekidno su se žalili na njega. I kad sam se upoznao sa drugom ženom, Lusi, predložio sam joj da pređe kod mene, jer sam se nadao da će mi ona pomoći da pazim na dječaka. Kad je prešla kod mene, a ja kasnije vidio da se ona lijepo ophodi prema njemu, saglasio sam se sa njenim prijedlogom i registrovali smo se u ‘Luksu‘. To se desilo već u jesen 1936. godine, pred moj odlazak u zemlju po zadatku. To sam uradio jer se ona saglasila da dječaku postane druga majka i da se brine o njemu.”, navodi se u Titovom pismu.
Piše da je „mislio da je ona proverena“, pošto je „bila ćerka bijednog radnika“ i „žena istaknutog političkog radnika njemačkog komsomola, koji je bio kažnjen sa 15 godina zatvora“, ali joj je vjerovao i zbog toga što su je njemački komunisti uputili na školovanje u Moskvu. Ipak, u jednom trenutku je osjetio da bi s njom mogao imati problema, pa je „više puta upozoravao da ne treba da ima nikakve veze sa emigrantima iz Njemačke“, ali kad je čuo da je uhapšena, prvo čega se setio bila je njegova karijera:
“Smatram da sam ovdje bio nedovoljno budan i da je to u mojoj partijskoj karijeri velika mrlja. Mislim da to mogu da iskoriste razni saboteri naše partije u borbi protiv mene…”, pisao je Josip Broz.
Trka za partijsku funkciju mu je ovog puta preča od života njegove „ljubljene Lusi“:
“To je činjenica koja može da me ometa u radu”,priznao je Tito.
Preporučeno
getty
Tajanstvena Herta
Tridesete godine prošlog vijeka su bile prelomne za Tita. Kada je Broz od Kominterne dobio zadatak da preuzme jugoslovenske komuniste, KPJ je bila u ilegali, zabranjena. Njen glavni punkt nalazio se u Parizu, koji je bio raskrsnica na putu za Moskvu, Kominternu i interbrigadiste koji su ratovali u Španiji. Jugoslovenski komunisti imali su svoju centralu u knjižari „Horizont“. U njoj se pripremala ilegalna literatura, ali i kadrovska struktura buduće partije. Bili su tu Zdenka i Boris Kidrič, Sreten Žujović, Rodoljub Čolaković, Vladimir Velebit, Prežihov Voranc sa suprugom, Aleš Beblar… Herta Has je zajedno s Vladimirom Velebitom pravila pasoš za Tita.
Rođena je 1914. u Mariboru, na granici sa Austrijom i još kao studentkinja priključila se komunističkom pokretu. Član KPJ bila je od 1936. godine. Josipa Broza je upoznala 1937. godine u Parizu gdje je odnijela falsifikovane pasoše za španske borce. Pasoš za Tita je napravljen u martu 1940. godine u Istanbulu, odakle je i ušao u Jugoslaviju. Herta Has ga je tada dočekala u Zagrebu. Broz je živeo sa lažnim dokumentima pod imenom Slavka Babića, inženjera i Srbina.
Otpočeli su zajednički život u Crkvenici čekajući novac od Kominterne. Kada su ga dobili, preselili su se u sobu u zagrebačkom naselju Selce. Jednom prilikom, zbog napetosti i straha od života u ilegali, Josip Broz je pao u nesvjest, a Herta ga je spasila.
Onda je izbio rat. Titova supruga je ostala u okupiranom Zagrebu, pošto je Broz sa Vladimirom Velebitom otišao u partizane. Brigu o njoj preuzeo je Ivan Krajačić. Smestio ju je kod svoje žene. Herta Has je brinula o Miši. Početkom marta 1943. izvršen je atentat na jednog ustašu iz željezničke radionice u kojoj je radila i Krajačićeva supruga. Te večeri, 3. marta noću, stigle su ustaše koji su uhapsili obje žene. Herta Has je imala lažnu legitimaciju na ime Marija Šarić. Plašeći se da će Ivanova žena, koja je odmah po hapšenju brutalno pretučena, da otkrije njen pravi identitet, Herta Has je uzela nož i presjekla sebi vene. Možda ne bi preživjela da te večeri nije došla delegacija Crvenog krsta u obilazak i našla je onesvješćenu u toaletu. Odveli su je u bolnicu, gdje su joj ušili ranu bez anestezije.
“Rat nas je rastavio”, govorila je Herta Has u pero novinara.
Posle martovskih pregovora koje su partizani vodili sa Njemcima u Zagrebu 1943, Vladimir Velebit je tražio Hertu Has i dobio je za zamjenu. Tito je posle uspostavljanja ustaške vlasti u Hrvatskoj otišao u Beograd. Vladimir Velebit je u svojoj momačkoj garsonjeri od ustaša skrivao Hertu Has i Brozovog tek rođenog sina Mišu.
Posle razmjene Herta Has je kratko vrijeme provela u Vrhovnom štabu NOV i POJ, gdje je došlo do definitivnog razlaza sa Titom, jer je Josip Broz otpočeo vezu s Davorjankom Paunović. Herta je potom otišla u Sloveniju, gdje je ostala do kraja rata. Odbila je 1946. da se vrati Titu i radila u Saveznom izvršnom vijeću. Udala se kasnije po drugi put za jednog advokata porijeklom iz Makedonije i rodila dvije ćerke (danas ugledne profesorke Beogradskog univerziteta).
U svojoj ispovjesti otkrila je da se ne ljuti na Tita i da ga razumije.
Herta Has preminula je marta 2010.godine u njenom stanu u Ulici 27. marta, u Beogradu. Doživjela je duboku starost. Oči je sklopila u 96 godini.
Bez nje ne mogu
Ratne ljubavi su fatalne. Legenda kaže da je 1943. godine, tokom Drugog zasjedanja AVNOJ-a u Jajcu, Herta Has zatekla Josipa Broza s Davorjankom Paunović Zdenkom, kurirkom i sekretaricom vrhovnog komandanta. Davorjanka je bila jedina žena za koju je Tito rekao: “Ja bez nje ne mogu!” Ove riječi izgovorio je na partijskom sastanku članova Vrhovnog štaba održanom u okolini Foče 1942. godine s jednom jedinom tačkom dnevnog reda: “Odnos Tita i Davorjanke Paunović”.
Lička cura
Najpoznatija Titova žena je Jovanka Broz. Upoznao je tokom desanta na Drvar 1944. godine, kada je Jovanka Budisavljavić bila partizanska bolničarka. Različite su verzije njihove ljubavne priče, ali izvjesno je da su se vjenčali u aprilu 1952. godine.
Jovanka Budisavljević je 32 godine mlađa od Tita. Postoje indicije da je Stevo Krajačić doveo Jovanku na Titov dvor kako bi preko nje, po nalogu sovjetskih tajnih službi, mogao da utiče na Josipa Broza. Ona je već 1946. postala domaćica u njegovoj rezidenciji. Bila je lijepa, ali bez uglađenih manira. Gusta crna kosa i izražene obline nisu promakle maršalu. Veoma brzo Jovanka je postala Titova ljubavnica.
Prema drugoj verziji, odmah posle završetka Drugog svjetskog rata, ministar unutrašnjih poslova Aleksandar Ranković je zatražio od svojih republičkih podsekretara da mu pošalju grupu provjerenih djevojaka za rad u kabinetu maršala. Od oko 50 kandidatkinja, Ranković je navodno odabrao pet djevojaka i lično ih predstavio Titu kome se dopala partizanka Jovanka Budisavljević, stara 24 godine. Ovu verziju je potvrdio general Đoko Jovanić, koji je bio na čelu jugoslovenske Kontra- obavještajne službe, prema kojoj je upravo on odgovorio na Rankovićev zahtjev i predložio Jovanku za Titovu saradnicu.
Jovanka Budisavljević je rođena 7. decembra 1924. u selu Pećanima, u Lici, od oca Miće i majke Milice, kao drugo dijete u porodici. Sa 17 godina je stupila u Savez komunističke omladine Jugoslavije. Godine 1943. tokom Drugog svjetskog rata, ranjena je u nogu i razboljela se od tifusa. U 21. godini je dobila dva Ordena za hrabrost, a takođe je i nosilac Partizanske spomenice 1941.
Kao se može vidjeti na vjenčanom listu, Tito i Jovanka su se tajno vjenčali u lijepoj vili “Dunavka” u Iloku sa Aleksandrom Rankovićem kao mladoženjenim kumom i generalom Ivanom Gošnjakom kao mladinim kumom.
Njeno zvanično otkrivanje kao prve dame se odigralo godinu kasnije, tokom državne posjete britanskog ministra spoljnih poslova Entonija Idna.
Rasprave narušavale odnos
Odnosi među supružnicima su počeli da se narušavaju ranih sedamdesetih i postali tema oštrih političkih rasprava. Jovanka je tvrdila da je pokušavala da zaštiti svog ostarelog supruga od raznih agenata – deset od jedanaest njegovih državnih sekretara (ministara) smatrala je za nekakve agente. Njeni protivnici su tvrdili suprotno, da je ona ta koja radi protiv svog muža.
Prema izvještaju iz 1988. godine, pisanog za Predsjedništvo SFRJ, između 1974. i 1988. najviši jugoslovenski forumi su na 59 sastanaka raspravljali samo o Jovanki. Ovaj proces je započeo sam Tito 21. januara 1974. godine kada je naredio Savezu komunista Jugoslavije da osnuje specijalnu komisiju koja će proučavati “slučaj drugarice Jovanke”.
Brak s Titom već godinama nije funkcionirao i njihove su svađe trajale satima. U dokumentu od 20. aprila 1975. godine Titovi ljekari obavjestili su vrh Jugoslavije da Jovanka boluje od paranoidnog poremećaja i da ne mogu da odgovaraju za Titov život. Tražili su da se ona hitno udalji iz njegove blizine.
Tih godina je Jovanka bila optuživana da je sovjetski špijun, za odavanje državne tajne, šurovanje sa srpskim generalima, za postavljanje i smjenjivanje najviših funkcionera, učestvovanje u zavjeri protiv Aleksandra Rankovića, planiranje državnog udara sa generalom Đokom Jovanićem sa ciljem uzurpiranja Maršalove uloge.
Video