Ove organizacije ističu da i dalje očekuju da crnogorsko tužilaštvo ozbiljno i proaktivno pristupi procesuiranju zločina počinjenih tokom rata u Hrvatskoj, te da Hrvatska sarađuje i doprinese razjašnjavanju pokrenutih predmeta, posmatrajući ratne zločine kao regionalno, a ne samo nacionalno pitanje, od zajedničkog interesa za vladavinu prava i pomirenje.
Tog 6. decembra 1991. godine, 19 osoba je poginulo, a 60 povrijeđeno tokom granatiranja starog gradskog jezgra Dubrovnika, koje je zaštićeno kao UNESCO-va svjetska kulturna baština. Šest zgrada je potpuno uništeno, više njih oštećeno, uključujući glavnu ulicu Stradun. Napad je trajao više od deset i po sati, a među žrtvama su bili Pavo Urban (23) i Tonči Skočko (18), dok su tri osobe teško ranjene.Haški tribunal je zbog ovog zločina osudio generala-pukovnika JNA Pavla Strugara na sedam i po, a admirala Miodraga Jokića na sedam godina zatvora. Jokić je priznao krivicu i osuđen je po komandnoj odgovornosti, izvinivši se Dubrovčanima za napad i nanesene žrtve, ističući da njegovo žaljenje predstavlja uslov za pomirenje i zajednički život naroda u regionu.
Ipak, jedan od dubrovačkih branitelja, Goran Žuvela, izjavio je da je tokom granatiranja na Stari grad palo i 38 neaktiviranih granata, naglašavajući koliko je grad bio blizu potpunog uništenja.
Pored protivpravnog granatiranja 6. decembra, Tužilaštvo u Hagu nije istraživalo druge zločine pripadnika JNA tokom šestomjesečne okupacije šireg dubrovačkog područja. Tokom tog perioda stradalo je 116 civila, 194 hrvatska borca i 165 pripadnika JNA iz Crne Gore. Više od 443 osobe bilo je zatočeno u logorima Morinj i Bileća u nečovječnim uslovima, dok je 33.000 ljudi protjerano, 2.071 stambeni objekat uništen, a privatna i javna dobra sistematski opljačkana. Grad Dubrovnik bio je 138 dana bez struje i vode, u pomorskoj i vazdušnoj blokadi.
U Crnoj Gori je do sada procesuirana samo četvorica učesnika zlostavljanja zarobljenika u logoru Morinj, iako je obaveza ponovnog preispitivanja odgovornosti strateški definisana još 2015. godine. Tek u februaru 2025. godine predmet je ponovo otvoren, čime se stvorila mogućnost da se sagledaju svi oblici odgovornosti, uključujući komandnu, kroz prizmu organizovanog zločinačkog poduhvata.
Od kraja juna 2024. Specijalno državno tužilaštvo (SDT) sprovodi istragu protiv bivšeg glavnog Specijalnog tužioca Milivoja Katnića zbog sumnje da je počinio ratni zločin protiv civilnog stanovništva u Cavtatu, Opština Konavle. Sumnja se da je nečovječno postupao prema civilima hrvatske nacionalnosti, mučio ih i vrijeđao njihovo dostojanstvo.
SDT se prethodno obraćalo Državnom odvjetništvu Republike Hrvatske (DORH) radi ustupanja predmeta, ali je odgovor iz Hrvatske bio da takvih predmeta nema, iako su još prije 16 godina pokrenuti postupci protiv bivših vojnih starješina JNA iz Srbije i Crne Gore. Među njima su Jevrem Cokić, Mile Ružinovski, Pavle Strugar, Miodrag Jokić i drugi, koji se terete da tokom agresije na Dubrovnik nijesu spriječili zločine svojih jedinica, uključujući granatiranje naseljenih mjesta, ubijanje civila, zatvaranje, zlostavljanje, pljačkanje i paljenje.
Prema podacima Suda u Splitu, Radovan Komar i Vladimir Kovačević rođeni su u Nikšiću, ali im je boravište i dalje nepoznato. Protiv njih je 2022. raspisana potjernica i izdat Evropski nalog za hapšenje.
Preporučeno
HRA, CGO i Documenta ističu da ovakvo odugovlačenje procesa i ignorisanje upita crnogorskih institucija dodatno otežava utvrđivanje odgovornosti, ne doprinosi regionalnoj saradnji u procesuiranju ratnih zločina i narušava povjerenje i pomirenje u regionu.
Video