Oni od Vlade traže i da uvrsti prisilni nestanak kao zasebno krivično djelo koje će pratiti adekvatna sankcija za stradanja učinjena prema građanima Crne Gore ili koja su počinili građani Crne Gore.
“Posebno je važno da nova vladajuća struktura, ako želi demonstrirati diskontinuitet sa lošim praksama prethodno, pokaže i na ovom primjeru razumijevanje značaja uspostavljanja tranzicione pravde i vraćanja dostojanstva žrtvama”, kazali su u CGO, osvrćući se na 28 godina od zločina u Štrpcima.
Apeluju i na obrazovne institucije da prekinu praksu zaborava i da teme skorije prošlosti Crne Gore, sa fokusom na ratna dešavanja, uvrste u nastavni plan i program na svim nivoima obrazovanja.
U CGO ističu da procesuiranje zločina u Štrpcima predstavlja obavezu kako pravosudnih institucija, tako i institucija nadležnih za poboljšanje društveno-ekonomskog statusa porodica stradalih u ratu tokom 90-ih godina.
“Nepriznavanje statusa civilnih žrtava rata svima koji su izgubili svoje najbliže tokom oružanih sukoba ili se članovi njihovih porodica i dalje vode kao nestali predstavlja dodatnu viktimizaciju, što je suprotno principima čovječnosti na koje obavezuju međunarodni dokumenti koje je i Crna Gora ratifikovala”, naveli su u CGO i dodali da, iako je zločin u Štrpcima počinjen van Crne Gore, desetorica od 19 putnika su bili iz Crne Gore.
Zbog toga, smatraju da se nadležne institucije u Crnoj Gori obavezno moraju uključiti i doprinijeti procesima krvičnog gonjenja počinioca i njihovih nalogodavaca, kao i traženju posmrtnih ostataka stradalih putnika.
Zločin u Štrpcima dogodio se na željezničkoj stanici Štrpci, 27. februara 1993.godine, kada su pripadnici Vojske Republike Srpske VRS iz Višegrada, iz voza koji je saobraćao na relaciji Beograd – Bar, izveli, oteli i kasnije ubili 19 putnika, od kojih su 18 bili Bošnjaci, a jedan Hrvat. Žrtve su Esad Kapetanović, Ilijaz Ličina, Fehim Bakija, Šećo Softić, Rifet Husović, Sead Đečević, Ismet Babačić, Halil Zupčević, Adem Alomerović, Rasim Ćorić, Fikret Memetović, Favzija Zeković, Nijazim Kajević, Muhedin Hanić, Safet Preljević, Džafer Topuzović, Jusuf Rastoder, Zvezdan Zuličić i Tomo Buzov.
Do danas su pronađeni posmrtni ostaci samo četiri žrtve, dok se za ostalima i dalje traga. Za zločin u Štrpcu do sada su pravnosnažno osuđeni samo Nebojša Ranisavljević i Mićo Jovičić.
Ranisavljević je osuđen na 15 godina zatvora, u postupku vođenom pred Višim sudom u Bijelom Polju, gdje je utvrđeno da su zločin planirali i sproveli pripadnici Višegradske brigade VRS,
predvođene Milanom Lukićem, ali i uz znanje predstavnika državnih organa SRJ. Ranisavljević je tokom egzekucije otetih putnika čuvao stražu, a kad je jedan od njih pokušao da pobjegne on ga je ranio.
Jovičić je pred sudom u Bosni i Hercegovini priznao je da je učestvovao u premlaćivanju civila i da je čuvao stražu prilikom njihove otmice iz voza i likvidacije, i shodno tome sa Tužilaštvom BiH 2016. godine zaključio sporazum o priznanju krivice, na osnovu kojeg je osuđen na petogodišnju kaznu zatvora. U BiH je u toku suđenje desetorici optuženih, među kojima su i neka rukovodna lica.
