To je preduslov da Crkva Svete Trojice bude legalizovana, proizilazi iz navoda u izvještaju s javne rasprave o izmjenama i dopunama PUP-a Bar, koji je (izvještaj) objavljen na sajtu Ministarstva na čijem je čelu Slaven Radunović (Nova srpska demokratija).
“Ovim izmjenama i dopunama PUP-a trebalo bi da bude prepoznata Crkva Svete Trojice na vrhu Rumije, koja se nalazi na katastarskoj površini (kp) 1, katastarske opštine (KO) Mikulići i kp 3192 KO Livari, s opredjeljenjem za vjerske objekte”, navedeno je u predloženoj izmjeni prethodne verzije nacrta izmjena PUP-a, u kojoj ova lokacija nije imala tu namjenu.Iz Ministarstva su za predloženu izmjenu odgovorili sa “primjedba se prihvata”, uz dopunu onoga što sad planiraju na vrhu Rumije, gdje se nalazi crkva koja 20 godina izaziva brojne kontroverze i polemike, posebno u kontekstu njenog uticaja na etničke i vjerske odnose u Crnoj Gori.
“Za predmetni lokalitet planirana je namjena površine naselja, u okviru koje se nalaze i vjerski objekti”, piše u kratkom obrazloženju Ministarstva.
PUP-ovi definišu namjenu prostora za određenu gradnju ili zaštitu, dok se naknadno detaljnim urbanističkim planovima definišu sami objekti prema toj namjeni – površina, visina, spratnost… Nedavno usvojeni Zakon o legalizaciji bespravnih objekata predviđa da se nelegalni objekti mogu legalizovati ako se nalaze na orto-foto snimku, ako su unijeti u katastar, ako su riješeni imovinski problemi i ukoliko su predviđeni urbanističkim planom. Definisanjem namjene površine na vrhu Rumije za vjerski objekat, započinje se taj postupak.
Metalnu konstrukciju na Rumiju je 2005, helikopterom, dopremila vojska tadašnje zajedničke države Srbije i Crne Gore. Dio crnogorske javnosti osudio je taj čin, zahtijevajući hitno uklanjanje objekta.
Tome su se usprotivile prosrpske partije iz Crne Gore, a u zaštitu tadašnjeg mitropolita crnogorsko-primorskog Srpske pravoslavne crkve (SPC) Amfilohija, koji je i osveštao crkvu, stala je i vlast iz Beograda. Mitropolija je pravdala postavljanje objekta riječima da je na vrhu Rumije nekad postojala crkvica koja je srušena.
Postavljanjem limenog objekta na Rumiju prekinuta je viševjekovna tradicija prema kojoj su vjernici svih konfesija, poštujući kult Svetog Vladimira, jednom godišnje iznosili krst na tu planinu kod Bara.
U međuvremenu spoljni zidovi crkve obloženi su kamenom.
Država je 2010. godine preko resornog ministarstva najavila njeno rušenje, ali se to nije desilo.
Bivši dugogodišnji premijer Milo Đukanović (Demokratska partija socijalista – DPS), rekao je u oktobru 2013. da objekat na Rumiji “dijeli sudbinu svega onoga što je nelegalno podignuto u Crnoj Gori”.
“U procesu obezbjeđivaja punopravnog reda u državi, svi nelegalno podignuti objekti, bilo čemu da su namijenjeni, moraće biti ili legalizovani ili uklonjeni”, kazao je.
Amfilohije je u junu 2020. rekao da je postavljanje crkve na Rumiji najljepši doživljaj u njegovom životu.
“Leti helikopter s hramom… vidi se Bar, Albanija, Skadarsko jezero, Jadransko more, Italija, sva brda…”, kazao je Amfilohije na liturgiji u manastiru Svetog Jovana Vladimira u Zeti.
On je u oktobru 2018. u otvorenom pismu tadašnjem premijeru Dušku Markoviću (DPS) kazao da za tu lokaciju nema važećeg planskog dokumenta, ocijenivši da nema manjeg objekta, a “veće priče u Crnoj Gori”.
“Na prostoru oko Rumije podignuto je u isto vrijeme desetine džamija (možda i bez dozvole), kao i drugih objekata, a samo je obnovljena mala crkva postala maltene međunarodno pitanje. Ono što je važno, zapisano je i u zapisniku o inspekcijskom pregledu od 23. oktobra 2018, koji nam je upravo dostavljen, da ‘za predmetnu lokaciju vrh planine Rumije nema važećeg planskog dokumenta,” naveo je Amfilohije.
Preporučeno
Marković je prethodno na premijerskom satu u Skupštini ocijenio da je neprimjereno da MCP gradi vjerske objekte na “nelegitiman i nezakonit način”, i da sve ide u prilog tome da će “nelegalni objekat na Rumiji” morati da bude uklonjen, napomenuvši da nije imao uvid u zapisnik inspekcije.
Video