“U pitanju su slučajevi od 2. juna, 2. avgusta i 14. oktobra kada su članovi kriminalne grupe uspjeli da odnesu od dvije do tri tone kokaina iz Slobodne carinske zone, a čija je vrijednost više stotina miliona eura. To je droga 96 odsto čistoće”, rekao je Katnić.
Prema pouzdanim informacijama Standarda, sumnju da su prošle godine kriminalci uspješno ubacili kokain u Crnu Goru dao je uhapšeni špediter, koji je odgovarajući na pitanja o aktuelnoj i otkrivenoj pošiljci rekao da se nije prvi put desilo da nedostaju banane u kontejnerima. Tragom te infomacije, istražitelji Specijalnog policijskog odaljenja otkrili su da su nedostajuće količine banana prijavljene 2. juna, 2. avgusta i 14. oktobra 2021. godine.
“U junu je prijavljeno da nedostaje 102 paketa banana, u avgustu 32, a 10 oštećenih i u oktobru 93 paketa”, kazao je sagovornik Standarda blizak istrazi.
S obzirom na činjenicu da manjak paketa u kontejnerima, prije svega ukazuje da je na njihovom mjestu bila roba koja se švercuje te da je to uobičajen način šverca kokaina, čudi indolentnost i nezainteresovanost odgovornih u Upravi carina i to onih na nižem nivou, da slučaj ne prijave policiji.
“Da su ti slučajevi bili prijavljeni na vrijeme relativno bi se lako moglo doći do švercera, a vjerovatno i do organizatora i to uzimanjem otisaka i DNK analizom tragova. Stvar je samo puštena kao da se zaista radi samo o bananama”, kaže sagovrnik Standarda.
Kokain se, prema kazivanju policijskih stručnjaka, u kontejnere pakuje tako što se stavlja u drugi ili treći red i to pomiješan sa bananama kako bi ga carinski skener teže otkrio, a i kako bi ga kriminalci, zaduženi za dalji transport, lakše izvadili. Uobičajeno je da se to radi u Slobodnoj carinskoj zoni, u slučaju Crne Gore u Baru, jer teret bude skladišten više dana. Posebna su priča plombe. Ona međunarodna, koja se stavlja kada se teret ukrcava, ali i ona koja se stavlja, na primjer, nakon pregleda fitosanitarne inspekcije.
Inovativnost kriminalaca kao i opremljenost i obučenost je do te mjere sofisticirana da uspjevaju da imaju svoje međunarodne i lokalne plombe, koje stavljaju nakon što izvade svoj dio tereta.
Da li su carinici u Podgorici, gdje se roba vadi iz kontejnera i gdje krajnji kupac plaća carinu i sve ostale dadžbine, svojim nečinjenjem pomogli švercu kokaina ili su to radili svjesno, dio je istrage koje sprovodi Specijalni policijski tim. Takođe, policijski službenici provjeravaju dokumentaciju i drugih tovara koji su došli ranije i kasnije.
“Prema procjenama Europol-a evropsko tržište vrijedi najmanje 5,7 milijardi eura godišnje, a kokain je najrasprostranjeniji stimulans u Evropi. Podaci holandske carine govore da je tokom 2021. presretnuta rekordna količina kokaina – skoro 68 tona(!), dok je godinu ranije zaplijenjeno 50 tona. Tokom 2017 godine carina je presrela „samo“ 10 tona, da bi 2018 bilo duplo više – 21 tona, a zatim se ponovo udvostručilo na 40 tona u 2019.
Ako odemo još bliže, do naših komšija u albansku luku Drač, tu cifre tek lete u nebo. Prema podacima albanske policije, kroz ovu luku je sa period od 6 mjeseci tokom prošle godine zaplijenjeno preko 1,5 tone kokaina! Najvećim dijelom, zaplijenjena droga je stizala takođe u pošiljkama banana najvećeg uvoznika “Alba Exotic Fruit” iz Tirane, ali je bilo i slučajeva kada je ista dopremana u kontigentima smrznute ribe.
Ako posmatramo svjetski nivo Kancelarija Ujedinjenih nacija za drogu i kriminal je 2007. prijavila presretnutu količinu kokaina od 731 tone u cijelom svijetu, da bi 2017. ovo naraslo na 1.275 tona. U 2019. zaplijenjeno je 1.436 tona različitog stepena čistoće!
Uvoz banana postao je prerizičan posao jer se nikada ne zna što se krije u paketu ili kontejneru koji dolazi iz Južne Amerike. Svi koji su se, nažalost, ni krivi ni dužni našli na kokainskoj ruti pa su dobili neželjene kokainske pošiljke nadu polažu u carinu koja kontroliše kontejnere.
U EU zabranjeno spominjanje imena ili brenda koji je zloupotrebljen prilikom slanja pošiljke, u suprotnom isplaćuju se velike odštete. “Bez konkretnih dokaza o uvozniku novinarima se šalje samo kratka poruka, bez pomenutih imena ili brendova. Izvan Evropske unije stvari za uvoznika pravno i medijski mogu izgledati veoma drugačije što može dovesti do izmedju ostalog oštećenja imidža, pa čak i do hapšenja.
Veliki uvoznici voća u Evropi se sve bolje pripremaju u namjeri da izbjegnu ove neželjene pošiljke i pooštravaju uvozne protokole. Samim tim naporima, oni mogu da računaju na pristojan tretman od strane vlasti ako se u kontejneru sa bananama nađe ilegalna droga, ali i da se mediji korektnije odnose prema njima čime ne bi dolazilo do oštećenja imidža, pa čak i do hapšenja.
U tu svrhu se povećava korišćenje takozvanih pametnih plombi – uređaja koji sadrže senzore koji mjere svjetlost, temperaturu, udar, pritisak i zvuk. Sva neslaganja koja se prenose direktno preko GSM-a ili satelitske veze – mogla bi da igraju ulogu u sprečavanju krijumčarenja droge.
Tako je Carinarnica u hvratskim Pločama krajem maja prošle godine dobila mobilni skener kojim će kontrolisati kontejnere s bananama. Skener je već puno pomogao, jer svaki se kontejner pregleda posebno i to svima olakšava preuzimanje banana. Hoće li zaustaviti dalje krijumičarenje, nažalost, ne znamo, vidjeli smo da droga uvijek pronađe put do zainteresovanih”, piše Bankar.me
