Više od 10 odsto pacijenata sa novootkrivenim karcinomom želuca radilo je endoskopski pregled tri godine prije postavljanja dijagnoze, pokazuju studije.

Studije takve karcinome prepoznaju kao “propuštene karcinome”.

Procenat “propuštenih” tumora debelog crijeva, odnosno karcinoma koji nijesu viđeni prilikom kolonoskopija rađenih do tri godine prije otkrivanja, kreće se oko 4 odsto, dok je stopa propuštenih polipa koji mogu imati maligni potencijal još veća – više od 20 procenata.

“Objašnjenje za ove podatke je višeslojno, ali je ispunjavanje kvaliteta prilikom endoskopskog pregleda – priprema, vrijeme pregleda, savremenost opreme, ekspertiza endoskopiste, od presudnog značaja”, kazao je gastroenterolog Poliklinike “Standard” Velimir Milošević.

Koje su tegobe “alarm”

Prema riječima doktora Miloševića, gastroenterohepatologija je grana interne medicine koja se bavi sprečavanjem i liječenjem bolesti organa za varenje. U tu grupu, naglašava Milošević, spadaju bolesti jednjaka, želuca, dvanaestopalačnog, tankog i debelog crijeva, kao i bolesti jetre, žučne kese i pankreasa.

“Najčešće tegobe zbog kojih se pacijenti javljaju gastroenterohepatologu su bolovi u trbuhu, mučnina, povraćanje, otežano i/ili bolno gutanje, gorušica, podrigivanje, štucanje, nadimanje, promjene u crijevnom pražnjenju (dijareja ili zatvori), pojava krvi u stolici, gubitak u težini…”, objašnjava Milošević, inače ljekar sa dugogodišnjim iskustvom u radu sa pacijentima u digestivnoj endoskopiji u Crnoj Gori, na Balkanu, ali i u Evropi.

On ističe da su najčešći, ali ne i isključivi laboratorijski nalazi koji pacijenta dovode gastroenterohepatologu, anemija (malokrvnost) i povišeni enzimi jetre (transaminaze), alkalna fosfataza i gama glutamil transferaza, kao i enzimi pankreasa (amilaza i lipaza).

“Od nalaza stolice, najznačajniji su fekalni kalprotektin, test na okultno krvarenje iz stolice, fekalni test na Helikobakter Pylori i mikrobiološke pretrage stolice (koprokultura, ispitivanje stolice na parazite, gljivice i Clostridioides difficile)”, naglašava doktor Milošević.

Savremena gastroenterohepatologija, prema njegovim riječima, podrazumijeva endoskopsku i ultrazvučnu dijagnostiku, kao nezaobilazan dio ispitivanja bolesti organa za varenje. Endoskopska dijagnostika, objašnjava Milošević, podrazumijeva ezofagogastroduodenoskopiju (tzv. gastroskopiju) i kolonoskopiju.

Šta je gastroskopija i kako spriječiti infekcije tokom pregleda

“Gastroskopija je endoskopski pregled jednjaka, želuca i dvanaestopalačnog crijeva uz mogućnost biopsije svake sumnjive promjene koja se uoči tokom pregleda. Na ovaj način otkrivaju se upale sluznice jednjaka, želuca i dvanaestopalačnog crijeva, ulkusi (čirevi) , polipi (izrasline koje mogu imati maligni potencijal), dobroćudni i zloćudni tumori, ali i suženja različitog uzroka”, objašnjava doktor Milošević.

Naglašava da za uzimanje biopsija treba koristiti isključivo jednokratne akcesorijuse (tzv. forcepse) i jednokratne usnike prilikom izvođenja gastroskopije.

“To znači da se u našoj poliklinici za svakog pacijenta koristi novi biopsijski forceps i novi, sterilni ustnik, i na taj način sprečava mogućnost prenosa bilo kakve infekcije, a sve u svrhu potpune bezbjednosti naših pacijenata”, ističe Milošević.

Savremene endoskopske procedure

Kolonoskopija, navodi ljekar, podrazumijeva endoskopski pregled debelog i završnog dijela tankog crijeva.

“Na ovaj način otkrivaju se različite bolesti debelog, ali i završnog dijela tankog crijeva: zapaljenske bolesti crijeva, polipi, dobroćudni i zloćudni tumori, divertikularna i hemoroidalna bolest. Endoskopske pretrage podrazumijevaju određenu pripremu i rade se sa ili bez anesteziološke premedikacije, po želji pacijenta. Detaljna uputstva za pripremu prilikom gastroskopije i kolonoskopije možete dobiti u pismenoj formi u našoj Poliklinici. Prije svake endoskopije, potrebno je detaljno pročitati uputstvo za pripremu i potpisati saglasnost za svaku endoskopsku proceduru”, naglašava doktor Milošević.

Napominje da se endoskopske procedure obavljaju na savremenom video sistemu marke Olympus, koja je decenijama sinonim za najveći standard u endoskopskoj dijagnostici.

“Aparat posjeduje i tzv. ‘virtuelnu hromoendoskopiju’, softver koji koji u rukama edukovanog ljekara endoskopiste predstavlja moćno oružje za otkrivanje i najranijih prekanceroznih lezija, odnosno onih promjena koje, ako se previde, kroz nekoliko godina mogu prerasti u zloćudni tumor sa svim posledicama koje to stanje nosi sa sobom. U našoj Poliklinici, endoskopske procedure ispunjavaju sve parametre kvaliteta u endoskopiji, prema najnovijim preporukama evropske endoskopske asocijacije (ESGE)”, precizira Milošević.

Dodaje da ultrazvučna dijagnostika abdomena predstavlja neinvazivni pregled unutrašnjih organa u trbuhu.

“Na ovaj način se otkrivaju bolesti jetre, žučne kese, žučnih vodova i pankreasa, ali i prisustvo slobodne tečnosti u trbuhu. Istovremeno se pregledaju i trbušna aorta i bubrezi, što ovaj pregled čini veoma korisnim u dijagnostici oboljenja organa trbušne duplje”, zaključio je doktor Milošević.