Ovo uputstvo je sastavljeno u okviru koraka koje kosovska izvršna vlast preduzima za smirenje tenzija na sjeveru Kosova.

Građani ovog dijela Kosova, naseljenog uglavnom srpskim stanovništvom, protive se novim albanskim gradonačelnicima izabranim u aprilu. Tadašnje izbore bojkotovalo je srpsko stanovništvo.

Kosovo se obavezalo da će održati nove izbore u četiri opštine na sjeveru. Pošto se ne razmatra ostavka albanskih predsjednika opština, Vlada je zatražila da se izradi administrativno uputstvo koje bi omogućilo njihovu smjenu prikupljanjem potpisa za peticiju.

Šta kaže administrativno uputstvo?

Ministar za administraciju lokalne samouprave Eljbert Krasnići objavio je administrativno uputstvo koje zahtijeva podršku 20 odsto birača jedne opštine za iniciranje smjene predsjednika lokalne samouprave.

Povezani članci

Svijet

Osmani: Pouzdano znam – Vučić je naredio Banjsku

Politika

Istraživanje: Pitanje nezavisnosti Kosova glavni kamen spoticanja u odnosima Srbije i Crne Gore

Politika

Kurti: Ako ne bude kažnjena, Srbija će ponoviti zločin

Prema podacima Centralne izborne komisije, u četiri opštine na sjeveru Kosova – Zvečan, Leposavić, Zubin Potok i Sjeverna Mitrovica – pravo glasa na aprilskim izborima ove godine imalo je 45.095 građana.

U uputstvu se navodi da se prikupljanje ovih potpisa mora obaviti na osnovu slobodne volje i bez pritisaka.

Prvo se mora formirati inicijativna grupa koja se sastoji od najmanje tri osobe koje zastupaju zahtjev određene opštine.

Ta grupa, prije nego što počne sa prikupljanjem potpisa, mora da obavijesti predsjednika skupštine određene opštine i Centralnu izbornu komisiju (CIK). Zatim predsjedavajući obavještava načelnika relevantne opštine, resorno ministarstvo za lokalnu samoupravu i CIK o zahtjevu inicijativne grupe.

Po prijemu zahtjeva, najkasnije u roku od pet dana, predsjednik Skupštine opštine ga razmatra i registruje inicijativnu grupu kao ovlašćeno lice. Ako se to ne uradi u roku, onda grupa može da traži od CIK-a da ispita zahtjev i registruje ga kao ovlašćeno lice.

Najkasnije u roku od pet dana od registracije, inicijativna grupa je dužna da predsjedniku Skupštine opštine dostavi neophodnu dokumentaciju koja uključuje listu potpisa i ovlašćenje Skupštine opštine za javnog prostora na kojem će se prikupljati potpisi.

Zatim CIK, najkasnije u roku od pet dana od prijema zahtjeva, obavještava predsednika Skupštine opštine, inicijativnu grupu o ukupnom broju birača u dotičnoj opštini i o broju potrebnih potpisa.

Ova grupa ima 30 dana da prikupi potpise a rok može da se odloži samo jednom, na 15 dana.

Potpisi se, zatim, predaju predsjedavajućem Skupštine opštine i CIK-u. Nakon toga, izborna institucija ovjerava potpise i ako ih ne bude onoliko koliko je potrebno, 20 odsto birača, inicijatori zahtjeva imaju dodatni rok od deset dana da ispune tu kvotu.

Ako CIK tada potvrdi da su prikupljeni odgovarajući potpisi, onda se organizuje glasanje o smjeni gradonačelnika. Glasanje organizuje CIK.

Glasanje i za smjenu gradonačelnika

Administrativno uputstvo takođe objašnjava proces glasanja za smjenu gradonačelnika sa funkcije. Glasanje o ovom pitanju mora da bude održano najkasnije 45 dana nakon potvrde da je kvota od 20 odsto ispunjena.

Ako 50 +1 odsto građana na biračkim spiskovima glasa za smjenu predsjednika, onda se smatra da je smijenjen. Nakon toga, rezultat se šalje predsjednici Kosova Vjosi Osmani, koja ima zakonski rok od 30 do 45 dana da raspiše vanredne izbore.

Ali, ako se tokom glasanja ne postigne 50 odsto +1 glas, inicijativa se smatra neuspješnom i, prema administrativnom uputstvu, slična inicijativa se može preduzeti tek poslije 12 mjeseci.

Zbog ulaska albanskih gradonačelnika u zgrade opština, uz asistenciju kosovske policije krajem maja, lokalni Srbi su organizovali proteste u Leposaviću, Zubinom Potoku i Zvečanu.

Tenzije su prerasle u nasilje 30. maja u Zvečanu, nakon što su se srpski demonstranti sukobili sa pripadnicima mirovne misije NATO-a na Kosovu, KFOR-a. U sukobima je povrijeđeno više desetina ljudi sa obje strane.

Međunarodna zajednica na čelu sa Sjedinjenim Državama i Evropskom unijom zatražili su od Kosova i Srbije da smanje tenzije. Iz Prištine su tražili održavanje novih izbora, a iz Beograda da podstaknu Srbe da učestvuju u izbornom procesu.

Vlada Kosova se u julu dogovorila sa EU o nekoliko koraka ka ublažavanju situacije. To uključuje smanjenje prisustva policije u i oko opštinskih zgrada na sjeveru i održavanje novih izbora poslije ljeta.