Putin je odluku da zaustavi juriš na čeličanu saopštio ruskom ministru odbrane Sergeju Šojguu, nakon što mu je on saopštio da je ruska vojska zauzela Marijupolj. Šojgu je u svom izvještaju Putinu naveo da je u kompleksu čeličane ostalo još 2.000 ukrajinskih boraca i da će ruskoj vojsci biti potrebno još “tri-četiri dana da završi ovaj posao”.
“Smatram da predloženo zauzimanje industrijske zone nije prikladno. Naređujem da se otkaže. Nema potrebe da se zavlačite u katakombe i puzite pod zemlju kroz industrijske objekte. Blokirajte industrijsku zonu da muva ne može da proleti“, rekao je Putin i poručio onima koji još nisu položili oružje da im „ruska strana garantuje život i dostojanstven tretman u skladu sa relevantnim međunarodnim pravnim aktima“.Tri razloga za promjenu odluke
Jedan od razloga zbog kojih je napad zaustavljen mogle bi biti katakombe koje Putin pominje, odnosno komplikovana mreža tunela i podzemnih bunkera koji se nalaze širom kompleksa čeličane koji se prostire na više od deset kvadratnih kilometara.
U Azovstalu, jednoj od najvećih čeličana u Evropi, tuneli se spuštaju do šest spratova ispod zemlje, kao što je prikazano na mapi koja prikazuje jedan od objekata u čeličani. Na površini nalazi se čitav niz objekata poput brojnih skladišta, zgrada i dimnjaka koji pružaju sklonište ukrajinskim vojnicima.
Unutar bunkera i tunela, koji su napravljeni kao sklonište od nuklearnih napada, može da boravi čak 40.000 ljudi. Procjene su da se u tim tunelima trenutno krije oko 3.000 ljudi – oko 2.000 ukrajinskih boraca (kako tvrdi Rusija) i oko 1.000 civila (kako tvrdi Ukrajina).
Ulazak u tunele značio bi borbu pod zemljom koja bi trajala danima obzirom da je 3.000 ljudi skriveno u različitim djelovima kompleksa. Procjenjuje se i da bi broj žrtava bio ogroman, a da bi taktika opsade imala suprotan efekat, jer bi vojska i civili iz tunela morali da se predaju u nekom trenutku usljed nedostatka hrane, vode i municije. Takođe, blokada bi bila jednostavnija operacija za rusku vojsku, obzirom da Azovstal od centra Marijupolja dijeli rijeka Kal’mius.
Sa druge strane, kao jedan od mogućih razloga za zaustavljanje napad BBC vidi i ekonomski trenutak obzirom da je riječ o jednoj od najvećih čeličana u Evropi, ali i moguću želju Vladmira Putina da održi diplomatski proces “u životu” obzirom da je ukrajinski predsjednik Vladimir Zelenski rekao da će prekinuti pregovore ako posljednji branioci grada budu ubijeni.
Azovstal tokom prve bitke za Marijupolj
Azovstal, danas privatna čeličana u vlasništvu najbogatijeg Ukrajinca Rihata Ahmetova, počela je sa radom 1933. godine. Rad u čeličani privremeno je obustavljen nakon što su nacisti zauzeli Marijupolj, da bi nakon Drugog svjetskog rata kompleks obnovljen, a dio ponovo izgrađen kada su izgrađeni i tuneli i bunkeri kao skloništa u strahu od mogućen nuklearnog sukoba SSSR-a i Sjedinjenih Država.
Tokom prve bitke za Marijupolj 2014. godine ovi bunkeri i tuneli takođe su korišćeni kao sklonište za civile, ali i baza za pripadnike Azovskog bataljona koji su tada bili paravojska sastavljena od stranih dobrovoljaca, nacionalista i ultradesničara iz Ukrajine.
Ključne bitke vodile su se krajem avgusta 2014. godine, ali proruski separatisti okupljeni u Narodnoj miliciji iz Donjecke Narodne Republike (DNR) nisu uspjeli da osvoje grad. Bitka je okončana popisivanjem Minskog sporazuma u septembru 2014. godine, a Marijupolj je ostao pod kontrolom ukrajinske vojske.
Preporučeno
Od tada središte Azovskog bataljona je Marijupolj, iako korjeni ovog ozloglašenog puka vuku iz Harkova iz 2005. godine i ekstremističke organizacije “patriote Ukrajine”. Azovski bataljon Rusija smatra neonacistima, dok ih je Ukrajina nakon prve bitke za Marijupolj priznala kao dio Nacionalne garde koja je pod kontrolom ukrajinskog ministarstva unutrašnjih poslova.
Video